Bóng đá đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người. Từ những trận đấu lớn nhỏ, từ sân lớn đến sân nhỏ, mỗi loại hình đều mang lại những cảm xúc riêng biệt.
Trong số đó, bóng đá sân 5 người (futsal) tại Việt Nam không chỉ là môn thể thao giải trí mà còn là sự kết hợp giữa kỹ thuật cá nhân và sự kết hợp đồng đội, mang lại những trận cầu kịch tính và không kém phần hấp dẫn. Hãy cùng Eubet tìm hiểu chi tiết về luật bóng đá sân 5 người để hiểu rõ hơn về thể loại này.
Xem thêm: Sảnh thể thao Eubet | Bí quyết chiến thắng mọi kèo cược
Luật sân thi đấu
Futsal có những qui định riêng biệt về sân thi đấu nhằm đảm bảo sự linh hoạt và kỹ thuật cao trong mỗi trận đấu.
Kích thước sân
Sân futsal có kích thước chủ yếu từ 25-42 m về chiều dài và 15-25 m về chiều rộng. Khi thi đấu quốc tế, kích thước sân sẽ đòi hỏi chính xác hơn, với chiều dài từ 38-42 m và chiều rộng từ 18-22 m. Đối với các trận đấu không chuyên, chiều dài sân có thể dao động từ 25-42 m và chiều rộng từ 16-25 m. Chính những sự thay đổi linh hoạt này khiến sân trở nên đa dạng, phù hợp với nhiều điều kiện khác nhau.
Các đường giới hạn
Trên sân futsal, các đường giới hạn đều có kích thước nhất định nhằm đảm bảo sự chính xác và công bằng cho trận đấu. Đường biên dài (touchline) và đường biên ngắn (goal line) đều rộng 8 cm. Vòng tròn giữa sân có bán kính 3 m, giúp chia sân thành hai nửa rõ ràng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức và thi đấu.
Phạm vi phạt đền
Khu vực phạt đền futsal được thiết lập với hình cung có bán kính 6 m tính từ mỗi cột dọc. Đây là mối ngủi nơi mà những pha tranh bóng, cản phá hay thi đấu quyết liệt nhất diễn ra. Điểm phạt đền nằm cách giữa đường goal line 6 m. Ngoài ra, có một vị trí phạt đền thứ hai cách giữa đường goal line 12 m, sử dụng trong một số tình huống đặc biệt khi đội bạn đã phạm quá số lỗi cho phép trong một hiệp đấu.
Cung đá phạt góc
Phạm vi cung đá phạt góc không chỉ là nơi thực hiện những pha phạt góc mà còn là nơi bắt đầu những pha tấn công sắc bén. Theo quy định, khu vực cung đá phạt góc có bán kính 25 cm được vẽ bên trong sân thi đấu tại mỗi góc, tạo ra một khoảng cách rõ ràng để các cầu thủ thực hiện quả phạt sao cho hợp lý, giúp bóng không bị chệch hướng và giảm thiểu khả năng phạm lỗi khi bóng bị cản phá.
Khu vực thay người
Khu vực thay người được quy định có chiều dài 6 m, nằm ở cùng phía với khu vực dành cho các đội bóng, trực tiếp phía trước các ghế dự bị của đội mình. Đúng tại khu vực này, các cầu thủ có thể vào hoặc ra sân để thay người, đảm bảo sự ổn định và trật tự trong quá trình thay đổi chiến thuật đội hình trong suốt trận đấu.
Luật bóng
Bóng không chỉ đơn thuần là công cụ thi đấu mà còn mang những tiêu chuẩn quan trọng, ảnh hưởng đến chất lượng của trận đấu.
Chất liệu và hình dạng
Bóng futsal được thiết kế để tối ưu hóa tính năng và độ bền, với chất liệu chính là da hoặc các vật liệu phù hợp khác, nhưng không được gây nguy hiểm cho cầu thủ. Hình dạng của bóng đảm bảo sự tròn đều, giúp các cầu thủ có thể kiểm soát và chuyền bóng một cách chính xác.
Áp suất bóng
Áp suất của bóng futsal phải nằm trong khoảng 0,6-0,9 atm (600-900 g/cm²) ở mực nước biển. Điều này đảm bảo rằng bóng sẽ có độ nảy phù hợp và không gây khó khăn cho cầu thủ trong việc kiểm soát và thi đấu.
Chu vi và trọng lượng bóng
Chu vi của bóng futsal chuẩn là từ 62-64 cm và trọng lượng dao động từ 400-440 gram. Những thông số này giúp bóng đủ nhẹ để tạo ra những pha bóng chính xác, nhưng đủ nặng để không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi điều kiện thời tiết hay va chạm trong thi đấu.
Luật số lượng cầu thủ
Số lượng cầu thủ trên sân và quy định về cầu thủ dự bị đều được xác định chính xác nhằm duy trì tính công bằng và chiến lược trong mỗi trận đấu.
Số lượng cầu thủ trong sân
Mỗi đội trong futsal có tối đa 5 cầu thủ, bao gồm 1 thủ môn và 4 cầu thủ sân. Số lượng cầu thủ tối thiểu để bắt đầu trận đấu là 3 người. Điều này đảm bảo rằng trận đấu vẫn có thể diễn ra một cách hợp lý ngay cả khi đội bóng thiếu vắng cầu thủ vì lý do chấn thương hoặc thẻ phạt.
Số lượng cầu thủ dự bị
Mỗi đội có thể có tối đa 7 cầu thủ dự bị. Số lượng này cho phép các đội bóng có đủ sự thay thế cần thiết, đảm bảo chiến thuật và duy trì sức mạnh thể lực trong suốt trận đấu.
Quy định thay người
Mỗi đội được phép thay tối đa 5 cầu thủ trong suốt trận đấu. Đặc biệt, các cầu thủ được thay ra không được quay lại thi đấu, trừ trường hợp cầu thủ thay ra do chấn thương và trọng tài cho phép quay lại. Quy định này không chỉ giúp đảm bảo sự công bằng mà còn giúp huấn luyện viên có thể áp dụng chiến thuật linh hoạt trong từng giai đoạn của trận đấu.
Luật trang phục cầu thủ
Trang phục là một phần quan trọng trong hình ảnh và nhận diện của đội bóng, đồng thời còn giúp đảm bảo sự an toàn và tiện lợi cho cầu thủ.
Quy định trang phục chung
Mỗi cầu thủ phải mặc đồng phục thống nhất với đội, bao gồm áo, quần và tất. Sự thống nhất này giúp nhận diện rõ ràng từng đội bóng trên sân. Ngoài ra, các cầu thủ cũng phải đeo băng đội trưởng nếu được chỉ định, giúp trọng tài và đồng đội dễ dàng nhận biết người chịu trách nhiệm chính trên sân.
Quy định trang phục thủ môn
Thủ môn phải mặc áo có màu khác với các cầu thủ khác trên sân để dễ phân biệt. Ngoài ra, họ được phép mặc quần dài để bảo vệ khỏi chấn thương khi cản phá bóng. Thủ môn không được phép mang những vật dụng gây nguy hiểm khi thi đấu nhằm bảo đảm an toàn cho bản thân và cầu thủ đối phương.
Luật trọng tài
Trọng tài là người chịu trách nhiệm điều khiển trận đấu, đảm bảo các luật lệ được tuân thủ nghiêm ngặt.
Nhiệm vụ trọng tài chính
Trọng tài chính là người có quyền quyết định cao nhất trong mỗi trận đấu futsal. Họ giám sát và điều phối trận đấu, kiểm soát mọi tình huống, đưa ra quyết định về các lỗi vi phạm và hình phạt tương ứng. Trọng tài chính chịu trách nhiệm đảm bảo tính công bằng và an toàn cho cả hai đội.
Nhiệm vụ trọng tài thứ 2
Trọng tài thứ 2 đóng vai trò hỗ trợ mạnh mẽ cho trọng tài chính. Họ giám sát các tình huống diễn ra gần khu vực biên và phạt đền, đảm bảo các quy định về thay người và giữ khoảng cách trong những tình huống phạt bóng được tuân thủ.
Nhiệm vụ thư ký bấm giờ và trọng tài thứ 3
Thư ký bấm giờ có nhiệm vụ kiểm soát thời gian thi đấu, bắt đầu và dừng lại khi bóng ra ngoài sân, đồng thời báo hiệu kết thúc hiệp đấu và trận đấu. Trọng tài thứ 3 có nhiệm vụ chính là theo dõi thời gian phạt cầu thủ bị truất quyền thi đấu và đảm bảo các thay đổi cầu thủ được thực hiện đúng cách cũng như theo dõi thời gian nghỉ 1 phút.
Luật thời gian thi đấu
Thời gian chính thức và thời gian nghỉ giữa hiệp đều được quy định rõ ràng làm cho việc tổ chức và điều phối trận đấu trở nên dễ dàng.
Thời gian thi đấu chính thức
Mỗi trận đấu được chia làm hai hiệp đấu bằng nhau, mỗi hiệp kéo dài 20 phút. Thời gian này sẽ dừng lại bất cứ khi nào bóng ra ngoài sân và sẽ chỉ được kéo dài để thực hiện những quả phạt đền trong trường hợp hiệp đấu kết thúc.
Thời gian nghỉ giữa hai hiệp
Thời gian nghỉ giữa hai hiệp tối đa 15 phút. Khoảng thời gian này giúp cầu thủ có thể nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng và tiếp nhận những chỉ đạo chiến thuật từ huấn luyện viên.
Luật bắt đầu và bắt đầu lại trận đấu
Khi bắt đầu hoặc bắt đầu lại trận đấu, quả bóng phải được đặt tại điểm trung tâm của sân. Cầu thủ có thể sút bóng trực tiếp về phía đối phương hoặc chuyền ngắn cho đồng đội. Luật này giúp bảo đảm sự công bằng và điều kiện ban đầu tốt nhất cho mỗi bên khi trận đấu diễn ra.
Luật bóng trong cuộc và bóng ngoài cuộc
Bóng được xem là trong cuộc khi nó vẫn nằm trong ranh giới của sân và di chuyển theo luật định. Bóng ngoài cuộc là khi nó vượt ra khỏi các đường biên hoặc trọng tài thổi còi dừng trận đấu.
Luật bàn thắng hợp lệ
Một bàn thắng được xem là hợp lệ khi toàn bộ quả bóng vượt qua vạch cầu môn giữa hai cột dọc và dưới xà ngang. Điều này đảm bảo rằng các bàn thắng được ghi phải tuân thủ hoàn toàn theo quy định của luật bóng đá, mang lại tính công bằng trong thi đấu.
Luật lỗi và hành vi thiếu đạo đức
Trong futsal, các lỗi vi phạm và hành vi thiếu đạo đức thường được xử lý nghiêm ngặt nhằm giữ gìn tính công bằng và chuyên nghiệp của trận đấu.
Lỗi trực tiếp
Lỗi trực tiếp là những lỗi nghiêm trọng đòi hỏi xử lý tức thì, chẳng hạn như phạm lỗi nguy hiểm, phạm lỗi trong khu vực cấm địa, gây chấn thương hoặc hành vi khiếm nhã. Các lỗi này có thể dẫn đến thẻ vàng, thẻ đỏ hoặc phạt đền tùy theo mức độ vi phạm.
Lỗi gián tiếp
Lỗi gián tiếp ít nghiêm trọng hơn bao gồm các tình huống như thủ môn cầm bóng quá lâu, cầu thủ không giữ khoảng cách đúng khi đá phạt, chơi bóng bằng tay hoặc cơ thể không phải chân. Các pha phạt gián tiếp yêu cầu bóng phải được chuyền hoặc chơi trước khi ghi bàn, tạo điều kiện cho đối thủ phản công hoặc phòng thủ.
Luật những quả phạt
Các quy định về quả phạt cũng rất rõ ràng nhằm tạo điều kiện cho việc xử lý các tình huống vi phạm.
Quả phạt trực tiếp
Khi cầu thủ phạm lỗi trực tiếp, đội đối phương sẽ được hưởng quả phạt trực tiếp. Cầu thủ thực hiện có thể sút bóng trực tiếp vào khung thành đối phương để ghi bàn. Khoảng cách hàng rào khi đá phạt là 6m. Nếu bóng đi thẳng vào khung thành, bàn thắng sẽ được công nhận.
Quả phạt gián tiếp
Quả phạt gián tiếp được thực hiện khi cầu thủ phạm lỗi gián tiếp. Trọng tài sẽ chỉ định vị trí thực hiện và các đối thủ phải giữ khoảng cách đúng quy định, trước khi cầu thủ có thể chuyền bóng cho đồng đội hoặc tạo tình huống tấn công.
Luật lỗi tổng hợp
Khi một đội phạm lỗi quá số quy định trong một hiệp, đối phương sẽ được hưởng quả phạt trực tiếp tại điểm phạt đền thứ hai. Điều này nhằm răn đe những hành vi chơi xấu và khuyến khích các đội thi đấu theo tiêu chuẩn đạo đức cao.
Luật phạt đền
Phạt đền là hình thức xử lý khi có lỗi nghiêm trọng xảy ra trong khu vực phạt đền. Các cầu thủ phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về vị trí và khoảng cách khi quả phạt đền được thực hiện. Thủ môn phải đứng trên đường cầu môn giữa hai cột dọc và đối diện cầu thủ đá phạt, trong khi các cầu thủ khác phải đứng ngoài khu phạt đền và phía sau điểm phạt đền cách tối thiểu 5m.
Luật đá biên
Khi bóng rời khỏi đường biên dài, đội không làm mất bóng sẽ được hưởng một quả đá biên. Cầu thủ thực hiện quả đá biên phải đặt bóng ngay sát đường biên và có thể chuyền hoặc tấn công ngay lập tức.
Luật ném phát bóng
Khi bóng rời khỏi đường biên ngắn (goal line) do tác động của cầu thủ phòng ngự, đội tấn công sẽ được hưởng một quả phạt ném. Bóng được ném từ vị trí khu vực cột cờ góc và phải đặt hoàn toàn trong phạm vi cung đá phạt góc. Các đối thủ phải đứng cách ít nhất 5m từ khu vực cung đá phạt góc cho đến khi bóng được đá.
Luật quả phạt góc
Quả phạt góc được thực hiện khi bóng rời khỏi đường biên ngắn do tác động của cầu thủ phòng ngự. Bóng được đặt trong khu vực cung đá phạt góc gần nhất với điểm mà bóng đã vượt qua đường biên cuối sân. Các đối thủ phải đứng cách ít nhất 5m từ khu vực này cho đến khi bóng được đá.
Luật bóng đá sân 5 người cho thủ môn
Thủ môn trong bóng đá sân 5 người có các quy định riêng biệt so với các cầu thủ khác nhằm đảm bảo công bằng và hiệu quả trong việc bảo vệ khung thành.
Luật trang phục thủ môn
Thủ môn được phép mặc áo có màu khác với các cầu thủ khác và mặc quần dài để phân biệt dễ dàng. Điều này không chỉ giúp trọng tài quản lý trận đấu mà còn giúp các cầu thủ nhận diện vị trí sân khách quan hơn.
Luật thay thủ môn
Việc thay thủ môn cần được trọng tài chấp thuận và chỉ thực hiện trong khu vực thay người dự bị quy định. Điều này nhằm đảm bảo quá trình thay đổi không ảnh hưởng đến sự công bằng và trật tự của trận đấu.
Luật phạt gián tiếp
Thủ môn bị phạt quả gián tiếp nếu cầm bóng quá lâu hoặc vi phạm các quy định khác liên quan đến việc chơi bóng trong khu vực của mình. Quả phạt gián tiếp sẽ được thực hiện tại vạch 6m gần nơi có lỗi xảy ra.
Luật phạt đền
Thủ môn phải đứng trên đường cầu môn giữa hai cột dọc, mặt đối diện với cầu thủ đá phạt khi có quả phạt đền trong khu vực phạt đền. Điều này nhằm đảm bảo tính công bằng và cơ hội phản xạ tốt nhất cho thủ môn.
Luật phát bóng
Thủ môn được phép phát bóng bằng tay từ khu vực phạt đền của mình. Đồng đội nhận bóng từ pha ném này phải đứng ngoài khu phạt đền để đảm bảo tính hợp lệ trong việc phát bóng.
Tìm hiểu thêm: Rivaldo là ai? Nguồn cảm hứng cho thế hệ cầu thủ trẻ
Kết luận
Futsal không chỉ là sân chơi mà còn là nghệ thuật kết hợp giữa chiến thuật, kỹ thuật và tinh thần đồng đội. Hiểu rõ và nắm vững luật bóng sân đá 5 người giúp mỗi cầu thủ thi đấu tự tin hơn, đem lại những phút giây tối ưu nhất cho cả đội bóng lẫn khán giả. Hy vọng rằng, qua bài viết này, bạn đã có thêm kiến thức và đam mê với môn thể thao này, từ đó nâng cao trình độ và tận hưởng những trận đấu đỉnh cao.